Home > > Eigenheimers

Eigenheimers

Westerkerk - Foto: Arnoud de Jong

Amsterdammers zijn toch wel een apart volk.
Nooit om een antwoord verlegen, hart op de tong, relativerende grappen achter de hand. Vanwege die eigenschappen dus heel gezellige mensen.
Maar ze houden er bijzondere ongeschreven regels op na die bepalen of je erbij mag horen of niet. In tegenstelling tot de kosmopolitische geschiedenis van kooplui en wetenschappers, en in weerwil van het feit dat eeuwenlang van heinde en verre mensen zich hier vestigden, is het nog zeer de vraag wie er hun gelijke mag zijn.
Ik heb het uit gezaghebbende bron vernomen: van meer dan 80 verschillende afkomsten hebben zich mensen blijvend in onze stad gevestigd. Dat heeft Amsterdam toch behoorlijk veelkleurig gemaakt in zowel letterlijke als overdrachtelijke zin. Hoewel ze het waarschijnlijk niet beseffen zijn al die mensen geen echte Amsterdammers, naar het oordeel van de 'autochtoon' – om dat woord bij gebrek aan beter maar te gebruiken voor de groep puriteinen.

Het is een verschijnsel wat kenmerkend is voor kleine gemeenschappen. Zo woon ik nu sinds een aantal jaren in Friesland, dat niet wil zeggen dat ik nu een Fries ben, natuurlijk niet: ik spreek de taal niet eens al kan ik het gelukkig wel goed verstaan. Ik ben zelfs geen inwoner van mijn Friese dorp, ik ben alleen maar 'een westerling uit die nieuwe wijk'.
Bijna tien eeuwen geleden lag er een onbetekenend vissersdorp aan het Ye. De bewoners visten op dat water en een enkeling waagde zich wel eens op de Suydersee, maar veel verder kwamen ze niet: veel te gevaarlijk. Ze waren er trouwens al druk genoeg mee om het water uit hun schamele huisjes te houden langs de Oudezijds. In de geest van de puriteinen zijn zij de voorvaders en moeders van de 'echte Amsterdammers'.

Amsterdam is in de recente geschiedenis wat inwonertal betreft almaar blijven hangen tussen de 800.000 en de 900.000. Ik denk dat dit de oorzaak is van het denkpatroon van de mensen die zo graag strijden over de vraag wie nou de echte Amsterdammers zijn en wie niet: Amsterdam is altijd een dorp gebleven. De Hugenoten-Vlamingen kwamen, de Duitse en Oostenrijkse Joden, Portugese Joden, Chinezen, Javanen, Italianen, Spanjaarden, Creoolse Surinamers, Turken, Marokkanen. In de ogen van de dorpelingen zullen ze zelfs voorbij de derde generatie nooit Amsterdammers zijn. Waarom weet ik dat zo zeker?
Omdat ik geprobeerd heb om hun logica te begrijpen om tot de ontdekking te komen dat er geen logica is. Stel dat mijn ouders op zo'n akelige arbeidersetage hadden gewoond in de Pijp, en stel dat ze na de oorlog verhuisden naar Sloten om zich te verbeteren. En dat ik in die nieuwbouw van Sloten was geboren – ongetwijfeld was ik een trotse Amsterdammer geweest.

In werkelijkheid stond mijn wieg aan de noordkant van het IJ, maar hemelsbreed dichterbij het Damrak dan gemeten vanaf Sloten. Maar toch: al zou ik mijn verdere leven in Amsterdam slijten, nooit zullen de dorpelingen het accepteren dat ik me Amsterdammer wil noemen.
Daarentegen: was ik in de jaren 70 in New York City blijven hangen, zelfs met een Nederlands paspoort, ik was al dertig jaar lang een New Yorker geweest.
Dat is het verschil. Maar “the big apple” is dan ook een “big apple”: 9.500.000 inwoners, van 3.500.000 van hen stond de wieg buiten de USA. In zo'n stad verdwijnen de hokjes, je woont er en je spreekt American English – “so you're a New Yorker!”.
Iamsterdam” overal in koeienletters neerzetten maakt je geen kosmopoliet. En toch houd ik méér van Amsterdam dan van NYC, maar sommige Amsterdammers zijn wel ontzettende eigenheimers.


vier reacties op "Eigenheimers"

Suffie
-1-  Suffie:
Misschien is het omdat ik afstam van Hugenoten, maar ik heb echt geen flauw idee waar dit over gaat...
JohnN
-2-  JohnN:
Begrijp dat je je niet aangesproken voelt Suffie. Daar kan ik alleen maar blij mee zijn :-)
Arnoud
-3-  Arnoud:
@Suffie: politici zeggen dan altijd: ik herken mij niet in deze omschrijving. ;-)
Suffie
-4-  Suffie:
Kijk, dat herken ik dan wel weer.....

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.