Ik word gehersenspoeld. Mijn geest wordt rijp gemaakt voor een gigantische gemeentelijke bezuinigingsoperatie. Sinds anderhalve week slaat onze dorpskrant het Parool de lezer met de ene crisiskrantenkop na de andere om de oren. Elke Amsterdammer gaat dit voelen, is de boodschap. Het lijkt mij dus verstandig om nu alvast mijn abonnement op het Parool op te zeggen. Ik voorkom hiermee een persoonlijk kastekort en een depressie.
Er gaan extra veel ontslagen vallen. Vooral bij de stadsdelen worden 1500 beleidsambtenaren wegbezuinigd. Wanneer er straks in uw stadsdeel geen beleid meer wordt gevoerd weet u hoe dat komt. Eerdere plannen repten al van 450 ontslagen. We hebben er dus straks weer krap 2000 werklozen bij.
Ik word altijd wat wantrouwig van die bezuinigingsoperaties. Ik ben allesbehalve een financieel-economisch genie, dus het kost mij grote moeite om te snappen wat er nu eigenlijk bezuinigd wordt. Gedwongen door mijn eigen beperkingen ben ik genoodzaakt de kwestie te vereenvoudigen tot één ontslagen ambtenaar. Je moet het tenslotte zo concreet mogelijk maken. Corrigeert u mij gerust als ik bijna onvermijdelijk de fout in ga.
Kees komt in de WW
Laat ik eens trachten te begrijpen wat er gebeurt als we één ambtenaar ontslaan. Een beleidsambtenaar. Die verdient vast genoeg om meteen een flinke besparing op te leveren. Goed, beleidsambtenaar Kees staat op de keien. Wat nu? Kees krijgt WW. Kees krijgt er nog een hele klus aan om de duur van zijn WW-uitkering te berekenen, maar dit terzijde.
Laten we voor het gemak zeggen dat hij lang genoeg in dienst is geweest om anderhalf jaar WW te krijgen. De WW wordt betaald uit de premies die werkgevers daarvoor in de pot storten. In het geval van Kees is die werkgever de gemeente Amsterdam. Kees gaat er weliswaar éénderde in inkomen op achteruit, maar volgens mij betaalt de gemeente indirect nog steeds mee aan Kees. Toegegeven, het levert op het eerste gezicht wél een besparing op.
Kees komt in de Bijstand
Kees is verplicht te solliciteren, maar komt niet aan de bak. Uiteraard, het is crisis. Ze gaan Kees daarom lekker allerlei trajecten aanbieden om weer aan de slag te komen. Sollicitatietrainingen, omscholing, banenmarkten, u kent ze wel. Kost allemaal klauwen met geld, dus die besparing die tot nu toe was bereikt, is allang weer om zeep geholpen.
Alle trajecten hebben niks uitgehaald, dus Kees komt in de Bijstand. Wie betaalt de Bijstand? De gemeente. Ten opzichte van het oorspronkelijke salaris van Kees lijkt dat een flinke kostenbesparing, maar helaas vergt de uitvoering van de bijstandswet toch weer een heel cohort aan ambtenaren. Waren de kosten daarvan meegerekend?
Kees komt in de goot
Met Kees en zijn gezin gaat het ondertussen steeds slechter. Voordat Kees in de bijstand kwam kon hij zijn hypotheek al niet meer betalen. Noodgedwongen verkocht hij zijn huis. Het is crisis op de huizenmarkt, dus hij blijft met een flinke restschuld zitten. Hij komt in de schuldhulpverlening. Hij krijgt een huurwoning met huurtoeslag. Zijn kinderen krijgen geen gadgets en merkkleding meer en slaan aan het jatten. Dat moet allemaal weer worden begeleid en rechtgezet in dure projecten en trajecten, om van de politie-inzet nog maar te zwijgen. Toegegeven, dat schept allemaal weer werkgelegenheid, maar die luxe kunnen we nu even niet betalen.
Per saldo was het misschien wel goedkoper geweest om Kees gewoon te laten zitten. Maar dat zal wel weer véél te simpel gedacht zijn...
Waar ik me werkelijk over verbaas is dat je als gemeente in de loop der jaren 1500 mensen te veel kunt aannemen. Als ik een bedrijf met personeel zou hebben, en ik denk dat ik een extra secretaresse nodig heb omdat de huidige te langzaam werkt, dan probeer ik natuurlijk eerst die ene prutser te ontslaan. Lukt dat niet, dan neem ik een tweede, betere aan. Maar geen twee tegelijk, of drie, of vier. Bovendien bedenk ik vooraf of ik ook op termijn wel twee/drie/vier secretaresses nodig zal hebben, ook in mindere tijden. Dat heet vooruitzien. Regeren schijnt ook vooruitzien te zijn. Jammer dat je daar in de praktijk zo verdomd weinig van merkt.