AmsterdamCentraal.nl

Was hij enige tijd in dienst, dan vertrok hij weer. Maar niet nadat hij een puinhoop had achtergelaten. Gebroken serviesgoed, verschroeide tapijten en één keer zelfs kapotgesneden schilderijen waren de trieste herinneringen aan zijn aanwezigheid. Een maand of wat later diende hij zich weer ergens anders aan. Hij was in het bezit van vervalste aanbevelingsbrieven. Intussen had hij een fors drankprobleem en last van psychoses. Voor beide kwalen werd hij in de Valeriuskliniek opgenomen.

Zijn bekendste werk Keefman gaat over zijn gesprekken met psychiaters, die hij veelal minachtte. In het verhaal zegt de hoofdpersoon en psychiatrische patiënt Keefman tegen zijn psychiater:
"Jij geneest mij van mijn doofheid. En van mijn spraakgebrek. Dat is jouw taak."

Jan Arends zelf ging in het dagelijks leven inderdaad gebukt onder beide, maar kwam er nimmer vanaf. Arends vertelde aan vrienden dat hij op de toneelschool had gezeten en hoe hij zangles had genoten. Het was een redelijke schaker. Ook zou hij als striptekenaar in dienst zijn getreden bij niemand minder dan Marten Toonder. Of dit echt waar is valt moeilijk te achterhalen, feit en fictie speelden in zijn leven een duivels spel.

Tijdens het schrijven van Keefman woonde Arends op het adres Leliegracht nr.8. De realistische romancier Frits Hopman bewoonde het pand ernaast op nr.10. De twee hadden nimmer contact, want Hopman stierf al in 1932. En toen was Jan Arends nog maar 7 jaar oud.

In de jaren ’60 verhuisde Arends naar Het nieuwe huis, een stichting voor ongehuwden op Roelof Hartplein nr. 4. Het huis is nog steeds in gebruik als appartementencomplex voor ongehuwden.

Een aantal gedichten van Arends was inmiddels gebundeld door Remco Campert. En in 1974 zou de Bezige Bij de verzameling uitgeven onder de titel Lunchpauzegedichten. Arends maakte dat niet meer mee, want hij pleegde zelfmoord door in de achtertuin van het complex te springen vanuit zijn flatje.
Door zijn vroegtijdige door kon de Multatuliprijs die hij had gekregen niet meer aan hem worden uitgereikt. Jarenlang stond zijn appartement leeg en werd het een soort bedevaartsoord voor bewonderaars. De conciërge van het complex kreeg van de Stichting op het laatst opdracht bezoekers niet meer toe te laten tot het appartement.

Na de dood van Arends verschenen nog een aantal bundels gedichten en verhalen. De VPRO maakte een documentaire over hem en Nico Keuning verzorgde zijn biografie.

P.S.
Naar aanleiding van mijn vorige stukje over P.C. Hooft maakte iemand mij er op attent dat P.C.Hooft ook nog te zien is op de gevel van het Rijksmuseum aan de Stadhouderskade. Hij is afgebeeld naast leden van de Muiderkring en kan op zijn eigen standbeeld kijken aan de Stadhouderskade. Dank!