De Stichting De Regenboog Groep stuurde deze zomer een aantal maatschappelijk beknelde medemensen op ons af. Het was een experiment: waren wij Amsterdammers wel aardig genoeg voor de mensen aan de rand van de samenleving?
Vier (ex)verslaafden, daklozen en psychiatrische patiënten kregen elk een verborgen camera mee en legden vast hoe er op hen werd gereageerd als zij om hulp of een gunst vroegen. Dit alles onder het motto: 'Ben jij aardig?'
Zo wilde ene Robbie een potje met je kaarten, Will wilde hulp omdat zij de roltrap niet op durfde, Alexis kon zelf haar hand niet stilhouden bij het lippen stiften en Mickey wilde bij je zitten in het park of een knuffel.
Daar ben je dan als 'gewone' Amsterdammer mooi klaar mee. Met de verborgen camera neemt men ons de maat of we wel aardig genoeg doen tegen een groep mensen die in het verleden tegen óns ook lang niet altijd aardig deed. Denk aan de drugsverslaafden die onze autoruiten insloegen. Of ons elke keer weer aan de kop liepen te zeiken om een euro voor de drank nachtopvang. En als we die niet gaven werden we voor rot gescholden.
Mickey wil ik in principe best een knuffel geven, maar helaas moet je in deze stad daarna meteen checken of je je portemonnee nog hebt.
Is dat allemaal niet een beetje teveel gevraagd?
Andere keuzes
De realiteit is dat wij als individuele Amsterdammers best aardig willen zijn voor al deze mensen. Sterker nog, we willen dat er goed voor ze wordt gezorgd. Maar de overheid maakt andere keuzes. Die bezuinigt het eerst op dit soort groepen.
En dat is helemaal niet aardig van onze overheid.
Deze mensen behoren niet op straat te zwerven, die moeten worden opgevangen, behandeld of verpleegd. Net zoals we dat doen met andere kwetsbare groepen.
Volgens mij hebben we daar zelfs een heleboel instanties voor opgetuigd waarbij duizenden hulpverleners werken die allemaal iedere maand een keurig salaris opstrijken. Maar die instanties doen niet altijd even goed hun werk, krijg ik de indruk. De jeugdzorg en de psychiatrie bijvoorbeeld krijgen nogal eens wat kritiek op hun functioneren.
Rest dus de vraag: zijn degenen die verantwoordelijk zijn voor de hulp aan deze mensen zélf wel aardig genoeg?
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
zeven reacties op "Nee, wij zijn niet aardig!"
Maar goed, de wat extreme voorbeelden zijn natuurlijk bedacht om reacties uit te lokken en een geslaagde poging om aandacht te vestigen op de behoefte aan vrijwilligers. Wie best wel aardig is (of wil testen of hij dit is) kan terecht op http://aardigeamsterdammer.nl/
Deze mensen moeten serieus genomen worden in hun problemen. Zij hebben net zo goed recht op goede medische en sociale zorg als ieder ander. Demente ouderen laat je ook niet op straat zwerven. Mensen met ernstige lichamelijke ziekten laat je ook niet aan hun lot over. Maar tot de jaren tachtig verbleven mensen met ernstige psychiatrische ziekten in instellingen om behandeld te worden. Door de toenmalige bezuinigingen zijn die mensen de straat op geschopt en aan hun lot overgelaten. Met als gevolg ernstige drank- en drugsproblemen. Deze mensen willen doorgaans niet eens op straat zijn. Voor iemand met psychoses is de grote stad helemaal niet zo'n fijne omgeving: teveel impulsen, teveel onrust.
Dus als ik zeg dat deze mensen niet op straat horen, is dat uit compassie met hen en niet uit onverschilligheid.
Als je als vreemde kerel even vreemde vrouwen benadert op straat om een "knuffel" krijg je zeker in 9 van de 10 gevallen de kous op de kop, daar hoef je helemaal geen ex-verslaafde of ex-dakloze voor op te voeren. Verder maakt de plek en het moment veel verschil in de manier waarop mensen zullen reageren. In een ontspannen volksbuurt op een zonnige dag met mensen hun stoelen op de stoep gezet, zal zoiets nog wel met humor worden beantwoord, maar op het Damrak weet ik de uitkomst al.
Een angstige mevrouw de roltrap op helpen is andere koek. En daarvan is het resultaat ook best positief vind ik, dus wat is er eigenlijk mis? Iemand de weg vragen valt meestal ook wel positief uit, tenzij je de verkeerde vraagt: iemand die zelf vreemdeling is. Dat is een kwestie van leren in de menigte de echte inwoners te herkennen. Waaraan? Kijk dat vind ik nou een leuke discussie: waaraan herken je de "echte Amsterdammer" op straat?
Eigen ervaring: Laatst negeerde ik opzettelijk een smoezelig uitziende voorbijganger die me iets wilde vragen, rekenend op weer zo'n gestoorde. Mijn vrouw hielp de man, hij wilde echt gewoon de weg vragen. Beschaamd nam ik me voor niet meer zo wantrouwig te zijn.
Later vroeg een andere smoezelige voorbijganger mij om een vuurtje, en ik antwoordde beleefd dat ik helaas niet rookte. De man bleek toch een agressieve gestoorde. Ik was blijkbaar een klootzak en mijn vrouw een kutwijf. De volgende voorbijganger zal ik dus waarschijnlijk weer negeren.