AmsterdamCentraal.nl

Enige jaren geleden sloegen de gemeente Amsterdam, het DWI en de GGD de handen ineen voor een pilot waarin zo'n 200 Amsterdamse risicojongeren uit de criminaliteit moesten worden gehouden door middel van intensieve begeleiding door speciaal geselecteerde coaches. Deze coaches moesten de jongeren dagelijks achter hun broek aan zitten en desnoods in de nekvel meeslepen naar school, werk, huiswerkbegeleiding, sport en andere bezigheden om ze regelmaat en initiatief bij te brengen, desnoods zo intensief dat de jongeren 's avonds domweg te moe waren om rottigheid uit te halen.

Schot in de roos
Tot grote blijdschap van alle betrokkenen bleek de pilot een schot in de roos. In de tussentijdse evaluaties viel te lezen dat de begeleide jongeren zelfstandiger werden, meer initiatieven namen, meer wegbleven uit de criminaliteit en zich in alle leefgebieden beter ontwikkelden. Resultaten die na vele reeksen van halfslachtige projecten en mislukkingen tot de verbeelding spraken.

Toch gaan de 8-tot-8 coaches verdwijnen. Niet omdat de resultaten onvoldoende zijn, maar omdat het geld op is. Vorige week berichtte Lodewijk Asscher dat de 2 miljoen euro's per jaar die het project kost niet meer konden worden opgebracht en dat er in het nieuwe jeugdveiligheidsbeleid een verschuiving zou plaatsvinden in de richting van een meer repressieve aanpak. Asscher probeerde de zaak nog te redden door te roepen dat een strengere aanpak vast en zeker preventief zou gaan werken, maar daar trapt natuurlijk niemand in. Amsterdam dient domweg in de pas te lopen met het huidige kabinetsbeleid: stoppen met al die linkse, zachtaardige onzin en gewoon hard aanpakken die snotapen.

Risicofactoren
Wie wel eens is gestruikeld over een criminologieboek weet dat een inconsistente en inconsequente opvoeding, een gebrek aan structuur, maatschappelijke vervreemding en het omgaan met 'verkeerde vrienden' belangrijke risicofactoren voor jongeren zijn om in de criminaliteit te belanden. Dat is geen excuus om crimineel te worden, er is ook nog zoiets als keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid, maar je kunt jongeren wel een handje helpen door ze structuur, duidelijkheid en mogelijkheden tot zelfontplooiing aan te bieden als ze dat niet van huis uit meekrijgen. En dat is nu precies waar de 8-tot-8 coaches zo goed in slaagden.

Voorkomen is beter dan genezen, heb ik altijd geleerd, maar dat gaat in ons huidige politieke klimaat niet meer op. Boeven vangen en achter de tralies krijgen is belangrijker dan zorgen dat deze boeven geen boeven worden. Dat heeft wellicht ook alles te maken heeft met het feit dat je gevangen boeven heel mooi in cijfertjes kunt uitdrukken, terwijl de afname van criminaliteit, door te voorkomen dat jongeren daarin terecht komen, vrijwel niet meetbaar is, althans niet op korte termijn (lees: binnen één regeringsperiode). Wraak en genoegdoening zijn belangrijker geworden dan zorg en sociale sturing.

Regelrechte miskleun
In mijn wereldbeeld bestaat er een evenwicht tussen preventie en repressie. Zorg voor kwetsbare groepen kan heel goed samengaan met een streng beleid van opsporen en straffen. Het ene uithollen ten behoeve van het andere is echter een regelrechte miskleun. Allereerst omdat je daarmee de verantwoordelijkheid voor veiligheid en sociale cohesie weghaalt bij de maatschappij en volledig neerlegt bij politie en justitie, instanties waarvan we al eens hebben geconstateerd dat ze bepaald niet om meer werk verlegen zitten. Daarnaast is er nog een ander punt, waar kennelijk niet over wordt nagedacht: bij een puur repressieve aanpak van een crimineel moet er eerst een slachtoffer zijn, bij een meer preventieve aanpak is daar geen sprake van.

Aan de andere kant: slachtoffers zijn natuurlijk perfecte voorvechters voor een harde aanpak en strenge straffen voor criminelen. En bovendien zijn ze makkelijk te tellen.